Vasküler işlemler atardamar ve toplardamarlarla ilgili olan işlemlerdir. Tanısal amaçlı işlemlerde özel iğneler ve kateterler ile görüntülenmek istenen damarın içerisine ilerlenmekte ve kontrast madde verilerek görüntüler alınmaktadır. Tedavi amaçlı işlemlerde ise damarlardaki problemin çözümüne yönelik işlemler uygulanmaktadır.
Lokal anestezi sonrası kasıktan geçen atardamar içerisine iğne ile girildikten sonra küçük çaplı bir kılıf yerleştirilmekte ve kılıf içerisinden yine küçük çaplı bir kateter ile istenilen damara ulaşılmakta ve kontrast verilmesi sonrası görüntüler alınmaktadır. Kontrast madde verilmesi sonrası damarsal yapılar görünür hale gelmekte ve patolojik durumların varlığı ortaya konulmaktadır.
Vasküler Tanısal Girişimsel Radyolojik İşlemler
Femoral Yolla 4 Sistem Selektif Serebral Anjiografi: Beyin damarlarının görüntülenmesidir.
Çift Taraflı Karotid Anjiografi: Karotis arter dediğimiz boyun damarlarının görüntülenmesidir. Boynun sağında ve solunda olmak üzere iki adet karotis arter bulunmaktadır.
Selektif Vertebral Anjiografi: Vertebral arter dediğimiz boyun damarlarının görüntülenmesidir. Boynun sağında ve solunda olmak üzere iki adet vertebral arter bulunmaktadır.
Aortografi: Kalpten çıkan ana atardamarın görüntülenmesidir.
Aortofemoropopliteal (AFP) Anjiografi: Bacak ve ayak atar damarlarının görüntülenmesidir.
Bronşial Arteriografi: Akciğere giden atardamarların görüntülenmesidir.
Çölyak Anjiografi ve Arterial Portografi: Karaciğer ve dalağa giden damarların görüntülenmesidir.
Superior / İnferior Mezenterik Anjiografi: İnce ve kalın barsak damarlarının görüntülenmesidir.
Renal Anjiografi: Böbrek damarlarının görüntülenmesidir.
Pelvik Anjiografi: Gövdenin alt kısmındaki atardamarların görüntülenmedir.
Spinal Anjiografik Tarama: Omurliği besleyen atardamarların bulunup görüntülenmesidir.
Brakial Anjiografi: Kol atardamarlarının görüntülenmesidir.
Transplant Renal Anjiografi: Böbrek nakli yapılan hastalarda nakil olan böbreğin atardamar ve toplardamarlarının görüntülenmesidir.
İnferior / Superior Venakavagrafi: Kalbe giden ana toplardamarların görüntülenmesidir.
Üst ekstremite Venografisi: Kol toplardamarlarının görüntülenmesidir.
Renal Venografi: Böbrek toplardamarlarının görüntülenmesidir.
Renal - Petrozal Kan Örnekleri Alınması: Böbrek üstü bezi ve hipofiz bezinin salgılarının boşaldığı toplardamarlardan kan örnekleri alınarak incelenmesidir.
Hepatik Venografi: Karaciğer toplardamarlarının görüntülenmesidir.
Splenoportografi: Dalak toplardamarının ve portal ven dediğimiz karaciğere giden toplardamarın görüntülenmesidir.
Testiküler Venografi: Testis venlerinin görüntülenmesidir.
Alt ekstremite Venografisi: Bacak toplardamarlarının görüntülenmesidir.
Arteriovenöz Fistülografi: AV fistülü olan diyaliz hastalarında AV fistülün değerlendirilmesidir.
Santral Venöz Kateter Patensi Değerlendirilmesi: Kateter yerleştirilen hastalarda kateterin değerlendirilmesidir.
Vasküler Girişimsel Radyolojik İşlemler
Vena Kavaya Filtre Yerleştirilmesi: Bacak damarlarında pıhtı olan hastalarda, bu pıhtıların koparak akciğer damarlarına gitmesi çok tehlikelidir. Pıhtıların akciğere ulaşmasının engelleyen filtre dediğimiz materyaller bulunmaktadır. Lokal anestezi sonrası kasıktaki ya da boyundaki toplardamarlardan birisinden girilerek, bacaklardan kanı kalbe götüren ana toplardamar içerisine, böbrek damarlarının hemen altında açılacak şekilde filtre yerleştirilmekte ve pıhtıların akciğere ulaşması önlenebilmektedir. Bu filtreler geçici ya da kalıcı filtreler şeklinde ikiye ayrılır. Geçici filtreler 1-2 hafta içerisinde çıkarılabilmekte, kalıcı filtreler ise ömür boyu kalmaktadır.
Tümör Embolizasyonu: Vücuttaki bazı tümörler, tümörün direk kendisine ya da tümörü besleyen damarlara yönelik yapılan işlemlerle embolize edilebilmektedir.
Kemoemboliazsyon: Özellikle karaciğer tümörlerinde tümörü besleyen atardamar içerisine girilerek kemoterapötik ilçaların verilmesidir.
Perkütan Transluminal Anjioplasti (PTA): Anjiografi sonrası damarda saptanan darlık ince bir tel ile geçilmekte ve darlık olan kesime balon yerleştirilerek şişirilmektedir. Böylece darlık açılmakta ve kan akımının daha iyi olması sağlanmaktadır.
PTA – Stent Yerleştirilmesi: Bazı damarlarda anjioplasti işlemi ile darlık açılmamakta ya da tekrar kapanmaktadır. Bu gibi durumlarda darlığın olduğu bölgeye stent dediğimiz kafes teller yerleştirilmekte ve içerisinde balon şişirilerek damarın çapını alması sağlanmaktadır. Böylece damar açıklığı sağlanmakta ve kan akımı istenilen düzeye getirilmektedir.
Selektif Trombolitik Tedavi: Damar içerisinde pıhtı oluşumu akımı kesmekte ve kan akımını bozmaktadır. Problem olan damarın içerisine kateterle ilerlenmekte ve pıhtı eritici ilaçlar verilerek pıhtının eritilmesi sağlanmakta ve kan akımı normal haline döndürülebilmektedir.
Tünelli (Kalıcı) Kateter Yerleştirilmesi: Diyalize girmesi gereken ancak giriş yolu olmayan hastalara vücuttaki ana damarlara kalıcı kateter dediğimiz kateterler yerleştirilmekte ve bu kateterlerden diyalize girmesi sağlanmaktadır. Bu kateterlerin ortalama ömrü yaklaşık 1 yıldır.
Geçici Kateter Yerleştirilmesi: Kısa süreli diyalize girmesi ya da damardan beslenmesi gereken hastalara, vücuttaki ana damarlardan birisine geçici kateter dediğimiz kateterler yerleştirilmektedir. Bu kateterlerin ortlama süresi yaklaşık 15 gündür.
Subkutan Port Takılması: Kemoterapi alması gereken kanser hastalarına damarlarından kemoterapötik ilaçların verilmesi bu damarlarda tıkanma gibi problemlere neden olmaktadır. Bu nedenle kemoterapötik ilaçlar port adını vediğimiz materyallerden verilmektedir. Lokal anestezi eşliğinde genellikle göğüs üst kesiminde ciltaltı doku içerisine port materyali yerleştirilmekte ve port kateteri kalbe giden ana toplardamarın içerisine uzanmaktadır.
Tünelli Kateter Çıkarılması: Daha önce yerleştirilen kalıcı kateterlerin lokal anestezi eşliğinde çıkarılmasıdır.
Subkutan Port Çıkarılması: Daha önce yerleştirilen port materyallerinin lokal anestezi eşliğinde çıkarılmasıdır.
Periferik Ateroktomi – Trombektomi veya Lazer: Bacakları besleyen atardamarlardaki kireçlenmiş plakların özel cihazlar ile temizlenmesi ve kan akımın tekrar sağlanmasıdır.
Varislere Lazer ve Sklerozan Tedavisi: Daha önce yerleştirilen kalıcı kateterlerin lokal anestezi eşliğinde çıkarılmasıdır.